Seks in de titel van een artikel verhoogt de kans dat we het artikel ook gaan lezen. Op internet worden artikels over seks vaker aangeklikt. Een cliché.

Seks voor geld is een geschiedenis over de prostitutie in België. Historica Magaly Rodriguez Garcia besluit het boek met Voorbij de clichés. Om vandaag een debat over sekswerkers en prostitutie te kunnen voeren, moeten we al te goedkope opvattingen, van vroeger en nu, in vraag stellen. En dat is wat dit boek doet. Aan de hand van bronnenonderzoek gaan de historici op zoek naar wat prostitutie in de lage landen (en in Congo) was sinds de opkomst van de steden in de late middeleeuwen tot vandaag. Doorheen de bronnen hebben de onderzoekers zoveel als mogelijk de sekswerkers zelf laten spreken. Hun perspectief staat centraal (ook voor die perioden waar bronnen daar weinig inzicht in geven). De hoofdstukken worden opgehangen aan een persoonlijk verhaal van een sekswerker. Maar bordeeleigenaars, pooiers en zelfs klanten komen aan bod. Het laatste hoofdstuk is een interview met Sonia Verstappen, een sekswerker die tot voor kort actief was in de Brusselse noordwijk.

Een aantal thema’s komen steeds terug: “hoeren” als lichtzinnige vrouwen zonder moraal of net als weerloze slachtoffers van mensenhandel en uitbuiting, prostitutie uit lust of uit armoede, reglementering van prostitutie toelaten of verbannen (abolitionisme), prostitutie als een moreel probleem of als een probleem van volksgezondheid. Doorheen de geschiedenis moeten we vooral met veel nuances over die complexe realiteit spreken. Laat staan dat we veel kunnen zeggen over mannelijke prostitutie, die er ook steeds was, maar waar we zeer weinig informatie over hebben.

Er is zevenhonderd jaar heen gegaan tussen de stoven in Belgische middeleeuwse steden, waar men terecht kon voor een bad, eten en seks, en de hedendaagse veelzijdige seksindustrie via het internet: van de Stoofstraat naar de Chaussée d’amour, over straatprostitutie, chique bordelen en achterhuisjes, schippersbuurten en rendez-vous huizen, escortmeisjes in de Europese hoofdstad en/of internationale mensenhandel.

Dit boek is een aanrader. Het is een alternatieve geschiedenis, niet omdat het een duistere kant van de samenleving zou beschrijven, maar omdat we door het gebrek aan bronnen of eenzijdigheid van de bronnen er te weinig over weten. De nieuwe historische inzichten zijn wel essentieel in het hedendaags debat over decriminalisering en legalisering van sekswerk. Een debat dat net nu gevoerd wordt.

Boekbespreking: Elwin Hofman, Magaly Rodriguez Garcia en Pieter Vanhees (red.): Seks voor geld. Een geschiedenis van de prostitutie in België, Prometheus Amsterdam, 2022

Foto bovenaan: twee lesbische sekswerkers in Antwerpen tijdens het Interbellum, FelixArchief foto # 50720